Budowa tego niezwykłego miasta, które miało ucieleśniać ideały socjalistycznej myśli urbanistycznej rozpoczęła się w 1949 roku. Nowa Huta niezbyt długo pozostawała odrębnym organizmem miejskim – już w 1951 roku znalazła się w granicach administracyjnych Krakowa. Dlaczego miasto w ogóle powstało?
Nowa Huta – kontekst historyczny
Budowa gigantycznego kombinatu metalurgicznego wynikała z założeń tzw. planu 6-letniego, którego celem było przyspieszenie odbudowy zrujnowanego wojną kraju przez rozwój przemysłu ciężkiego (niebagatelne znaczenie miał tu oczywiście aspekt polityczno-propagandowy przedsięwzięcia). Nowa Huta powstała jako miejsce do życia dla tysięcy zatrudnionych w powstającej Hucie im. Lenina robotników. Warto pamiętać, iż mieszkańcy nie podporządkowali się wizji życia promowanej przez władzę. Odbyli długą, zwycięską walkę o budowę nowego kościoła. Jej owocem było wybudowanie w latach 1967-1977 Arki Pana, świątyni wartej odwiedzenia nie tylko ze względu na swoje wyjątkowe znaczenie historyczne i symboliczne, ale również walory architektoniczne.
Nowa Huta zwiedzanie – architektura socrealistyczna
Zespół architektów pod kierunkiem Teodora Ptaszyckiego miał dość dużą swobodę twórczą i niezwykłą okazję, aby stworzyć własną wizję miasta idealnego (oczywiście w oparciu o fundamentalne założenia socrealizmu). Spodziewacie się topornej i nieciekawej architektury? Błąd. Gwarantujemy, że z ogromną przyjemnością odkryjecie mnóstwo ciekawych detali i oryginalnych inspiracji. Projektanci sięgnęli m. in. do renesansowych i barokowych wyobrażeń doskonałego miasta! Nowa Huta zadziwia skalą, symetrią i rozległością przestrzeni miejskich. Plac Centralny i szerokie aleje – Róż i Solidarności (dawniej Lenina) robią naprawdę duże wrażenie. Koniecznie odwiedźcie Kombinat i zwróćcie uwagę na architekturę budynków administracyjnych (te attyki!). Takie włączanie elementów historyzujących, często podkreślających monumentalizm budowli (attyki, kolumny, podcienia, przewiązki) było często wykorzystywane w architekturze socrealistycznej. Zauważycie to także, zwiedzając najstarsze osiedla mieszkalne Nowej Huty – Wandy i Willowe. Zachęcamy również do przyjrzenia się bryłom i wnętrzom Kina „Świt” (zwróćcie uwagę na rekonstrukcję neonu!), Teatru Ludowego i Stylowej – najstarszej restauracji w dzielnicy. Zwiedzanie wszystkich tych budowli jest też wyborną okazją, aby poznać blaski i cienie życia codziennego w Nowej Hucie doby PRL.
Nowa Huta zwiedzanie – zabytki starsze niż dzielnica
Nie pomińcie ich, zwiedzając Nową Hutę! Warte odwiedzenia jest przede wszystkim średniowieczne Opactwo Cystersów w Mogile z wspaniałymi polichromiami autorstwa Stanisława Samostrzelnika w kościele klasztornym. Zajrzyjcie również koniecznie do pobliskiego drewnianego kościółka św. Bartłomieja o XV-wiecznej konstrukcji oraz do uroczego dworku w Krzesławicach należącego niegdyś do Jana Matejki! Nowa Huta zwiedzanie to fantastyczna podróż w czasie, nie tylko do epoki PRL! Propozycję trasy i szczegółowy opis zabytków znajdziecie na http://krakowzwiedzanie.pl/nowa-huta